Bạn đã bao giờ cảm thấy lo lắng, bất an khi không biết tới hoặc bỏ lỡ một sự kiện đáng chú ý nào đó?
Bạn có cảm thấy lo lắng khi không biết một sự kiện đang thu hút sự chú ý?
Bạn có cảm thấy tiếc nuối khi bỏ lỡ việc đầu tư vào một xu thế như chứng khoán hoặc crypto?
Bạn có cảm thấy tiếc nuối khi không nắm bắt được trào lưu hiện nay như AI, tiktok?
Nếu có thì bạn đang mắc một hội chứng rất phổ biến của thế giới hiện đại này, đó chính là FOMO – Nỗi sợ bị bỏ lỡ. Nó có thể khiến cuộc sống của bạn trở nên rất tệ hại. Vì vậy, chúng ta hãy cùng tìm hiểu kỹ lưỡng hơn về FOMO và cách để bạn không bao giờ dính phải FOMO nhé.
Hiểu rõ về FOMO – trong kỷ nguyên số hiện nay, bạn đang bị FOMO ở mức độ nào?
Còn được gọi là “Nỗi sợ bị bỏ lỡ”, FOMO là cảm giác sợ hãi, lo lắng, căng thẳng, buồn bã, tức giận, ghen tị vì có điều gì đó lớn lao và tốt đẹp hơn đang diễn ra mà bạn không có mặt. Mọi người đang vui vẻ và tận hưởng nó, trong khi bạn thì không!
Chỉ vì bạn không có mặt ở đó, không thực sự trải nghiệm nó nên bạn nghĩ rằng nó thú vị, tốt đẹp và trách mình vì không thể có mặt. Dù rằng trên thực tế, chẳng có điều gì thú vị và tốt đẹp xảy ra cả thì FOMO vẫn xảy ra với bạn. Nó thực sự là một góc nhìn rất chủ quan – từ phía của riêng bạn.
FOMO xảy ra rất phổ biến trong xã hội hiện đại, đặc biệt là trong kỷ nguyên số, trong những thời đại của internet, facebook, youtube, phim ảnh, A.I. FOMO được kích thích và tăng lên theo cấp số nhân khi bạn nhận được những thông tin có vẻ “rất vui vẻ, rất hạnh phúc” từ những người khác.
FOMO diễn ra trong cuộc sống rất thường xuyên. Bất kỳ ai trong số chúng ta không cần nghĩ quá nhiều cũng có thể liệt kê ra vài sự kiện. Ví dụ như tôi đã từng rất ghen tỵ khi nhìn thấy đám bạn đi du lịch và chụp hình rất vui vẻ; hoặc một bữa tiệc gia đình mà mình vắng mặt thậm chí một buổi café tán gẫu, một buổi nhậu nhẹt mà tôi nghĩ rằng rất hay ho khi tham dự.
Vậy bạn đang FOMO ở mức độ như thế nào, có thể sau này chúng ta sẽ có một bài đánh giá khách quan hơn để đo đạc cho chỉ số này. Cùng chờ nhé.
Nguyên nhân sâu xa dẫn đến FOMO là gì?
Có những nguyên nhân khác nhau dẫn tới FOMO, tôi tạm chia nó thành: nguyên nhân bên trong và nguyên nhân bên ngoài.
- Nguyên nhân bên trong là lý do đến từ phía của bạn, qua cách nghĩ, cảm xúc và hành động của bạn. Khi bạn có cái nhìn lệch lạc về bản thân của mình, thấy bản thân không đủ giỏi, không đáng được quan tâm, không tin tưởng bản thân bạn sẽ rất dễ dàng bị FOMO. Bạn cũng muốn những người xung quanh công nhận giá trị của mình hoặc chấp nhận mình để bạn có thể trở thành một phần của một cộng đồng nào đó. Bạn sợ bị bỏ rơi, cô đơn, tách biệt. Bạn không ý thức được giá trị của bản thân mình, và vì vậy bạn dùng sự so sánh với người khác để có thể tạo nên giá trị. Nhưng thật trớ trêu là khi bạn sử dụng sự so sánh, thì chính khi đó bạn tạo nên đau khổ cho mình hoặc sự kém cỏi của mình – bởi vì bạn so sánh mình với những người tuyệt vời hơn bạn. Bạn không thấy tự tin, bạn không thấy sự đầy đủ vốn sẵn ở bên bạn, bạn không thấy sự tuyệt vời đang sẵn có ở đây!
- Vậy còn có nguyên nhân tới từ bên ngoài ư? Trong thời đại hiện nay – thời đại của công nghệ thông tin bạn rất dễ dàng xây dựng cho mình một hình ảnh ảo để tương tác với mọi người. Ai cũng có thể làm điều đó. Nó đã trở nên quá dễ dàng, một đứa trẻ 5 tuổi đã có thể làm được với một chiếc điện thoại thông minh. Bạn khoác trên mình những bộ quần áo sặc sỡ, gây ấn tượng, bạn chia sẻ những câu chuyện thú vị, bạn cười, bạn nói,… bạn tỏ ra vẻ hạnh phúc, thành đạt, tự do. Tất cả chỉ là một thế giới hình thức – và bạn giấu đi tất cả những vẻ xấu xí của nó. Và cứ như vậy vòng xoáy của sự hình thức – tưởng tượng – thiếu thốn chảy mạnh mẽ hơn. Bạn càng hình thức, mọi người càng tưởng tượng nhiều – họ nghĩ rằng bạn đang rất vui vẻ và hạnh phúc, thì chính họ càng trở nên thiếu thốn, ghen tị. Rồi thì cứ tiếp tục như vậy. Tốc độ thông tin càng nhanh, sự sáng tạo càng nhanh (A.I, công cụ hỗ trợ), các sản phẩm xuất hiện càng nhanh chóng , v.v… thì thế giới càng trở nên không thực tế, sự FOMO càng dễ dàng trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Tác động của FOMO tới cuộc sống?
Mọi người trong thế giới hiện đại ít nhiều đều bị FOMO, nhưng mức độ FOMO sẽ khác nhau và vì vậy hậu quả cũng sẽ rất khác nhau. FOMO có thể tác hại tiêu cực tới:
- Gây suy giảm sức khỏe tinh thần: Stress, lo lắng, bất an, thiếu tự tin. Dẫn tới rối loạn giấc ngủ và mệt mỏi về thể chất. Tăng nguy cơ dẫn tới các bệnh tâm thần.
- Gây suy giảm các mối quan hệ xã hội: Sống một cách khép kín, ít quan tâm tới thực tế và những người xung quanh. Xây dựng cuộc sống ảo hơn là cuộc sống thực tế.
- Gây suy giảm học tập, công việc: giảm hiệu suất làm việc do bị cảm xúc khống chế. Gây nên sự thiếu tập trung, phá vỡ kỷ luật.
- Gây suy giảm tài chính: đầu tư vào hình ảnh ảo, chạy theo xu thế tiêu dùng, quyết định làm giàu nhanh chóng.
Lớn hơn là những sự kiện như đầu tư hoặc tình cảm. Tôi đã từng mất rất nhiều tiền khi FOMO vào một dự án mà bạn bè mình cùng tham dự. Ai cũng rất lạc quan, vui vẻ, hạnh phúc khi đầu tư vào dự án, và tôi – một người còn ở ngoài nhìn thấy cảnh tượng đó thì đã bị FOMO, sau đó thì ai cũng biết chuyện gì xảy ra rồi đó. Sự quyết định dựa trên FOMO thực sự không mang lại hạnh phúc.
Chúng ta hành động một cách rất kỳ quặc khi bị FOMO – thậm chí có thể nói là điên rồ. Các nguyên tắc sống biến mất. Sự sáng suốt thường ngày của chúng ta cũng biến mất theo. Và hậu quả – đối với một số người là rất nặng nề như mất hết tài sản, mất mối quan hệ, đổ vỡ niềm tin, ….
Vì vậy chúng ta cần làm việc với chính mình khi có dấu hiệu bị FOMO, nếu không, hậu quả sẽ là chuỗi những sự đau khổ xảy ra.
Những giải pháp giúp giảm bớt FOMO và tiến xa hơn nữa – tự do khỏi FOMO?
- Nâng cao hiểu biết đúng đắn về cuộc sống, hạnh phúc, khổ đau, các quy luật.
- Sống trong sự biết ơn.
- Hiểu chính mình, biết giá trị của mình và điều gì mang lại hạnh phúc với mình.
- Ưu tiên sự phát triển bình an bên trong hơn là hướng ra bên ngoài. Ưu tiên thực chất hơn hình thức. Ưu tiên hiện tại hơn tương lai.
- Có lối sống lành mạnh: lợi mình, lợi người, có kết nối với tự nhiên và xã hội. Bớt khoe khoang, nói quá. Tăng cường các hoạt động thể chất.
Áp dụng các phương pháp trên bạn có thể tăng cường sự tự tin, hài lòng với cuộc sống hiện tại và tiến tới tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn – thoát khỏi ảnh hưởng của FOMO.
Câu chuyện thực tế vượt qua FOMO và sống một cuộc sống hạnh phúc, bền vững.
Một câu chuyện thực tế…
Từ giàu có biến thành nợ nần vì FOMO
Đây là một câu chuyện mà chính bản thân tôi đã trải qua. Tôi nhận thức rõ ràng 2 trạng thái FOMO và sau khi thoát khỏi FOMO là như thế nào. Hy vọng bạn sẽ nhận được một chút lợi ích nào đó khi đọc được nó. Cuối năm 2017, tôi có tình cờ nghe tới một trào lưu mới nổi được bàn tán rộng rãi khắp thế giới – được gọi là crypto, dẫn đầu là Bitcoin. Ở Việt Nam cũng không ngoại lệ, khắp nơi, ai ai cũng nói về nó. Những người nổi tiếng, những người sành điệu, giàu có và cả truyền hình cũng đưa tin về nó. Có vẻ như là ai biết về crypto, tham gia thị trường crypto đều là những người thành công và hạnh phúc.
Tôi nhớ rất rõ cảm giác của mình khi đó – tôi cũng là một người khá nhanh nhạy trong lĩnh vực công nghệ và sau một thời gian ngắn tìm hiểu tôi đã quyết định dành tới phần lớn tài sản của mình để tham gia thị trường.
FOMO thực sự rất tinh vi. Tôi là một người sử dụng logic rất nhiều. Tôi nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi quyết định có tham gia hay không. Tôi cũng quản lý tài chính cá nhân một cách nghiêm ngặt, thậm chí còn chia thành các quỹ và có người hỗ trợ tôi quản lý theo đúng mục đích của từng quỹ. Và với những dữ liệu đó tôi rất tự tin khi tham gia thị trường mới nổi này – nó thực sự là một cơ hội trời cho – tôi thực sự nghĩ như vậy.
Bây giờ tôi nhìn lại thì mình đã quyết định đầu tư hoàn toàn dựa trên cảm xúc và bị FOMO khống chế như thế nào!
- Tôi nghĩ rằng mình sẽ tuân thủ các nguyên tắc về đầu tư, nhưng thực tế thì cái quyết định chơi một cách liều lĩnh không nguyên tắc đã được tôi lựa chọn từ đầu.
- Tôi nghĩ rằng mình sẽ chỉ đầu tư một phần vốn nhỏ, không vay mượn nhưng thực tế tôi đã chơi gần như toàn bộ số tiền mình có, mà còn vay thêm một lượng tiền lớn.
- Tôi nghĩ rằng mình sẽ chỉ đầu tư đơn thuần, chờ mua và chờ điểm bán thuận lợi là xong. Nhưng thực tế là tôi đã tham gia vào việc sử dụng đòn bẩy tài chính một cách kinh khủng. Bạn có tưởng tượng được mức đòn bẩy 100x là thế nào không? Giá chỉ đi lệch so với dự đoán của bạn 1% là tài khoản của bạn có thể về 0.
Hầu hết những nguyên tắc, sự sáng suốt, bình tĩnh, hiểu biết đều tan biến hết khi bạn bị FOMO khống chế, và bạn làm rất nhiều điều kỳ quặc, điên rồ.
Bạn thực sự như ngồi trên đống lửa, những đợt sóng của cảm xúc liên hồi và mạnh mẽ sẽ liên tục tấn công bạn. Tôi dám chắc rằng không một người bình thường nào có thể tồn tại ở trong một môi trường như vậy trong một thời gian dài. Và thực tế là những người tham gia trong lĩnh vực này bị đào thải rất nhanh chóng.
Một năm sau khi tôi tham gia thị trường này, lượng tài sản của tôi chỉ còn chưa tới 1/10. Khi bạn đã bị FOMO khống chế rồi thì đủ cách mất tiền có thể xảy tới. Gần như tất cả số tài sản của tôi đã mất sạch và còn lại là sự nợ nần.
Đó là giai đoạn đầu trong câu chuyện của tôi, khi mà tôi đã bị FOMO khống chế và gây nên hậu quả lớn trong cuộc sống của mình.
May thay, tôi đã đi được qua tới giai đoạn 2, và vượt qua được FOMO. Giờ đây tôi sống bình an hơn nhiều. Tôi vẫn nắm có thể nắm bắt được cơ hội phù hợp với bản thân của mình.
Bắt đầu của giai đoạn 2 – vượt qua FOMO bằng việc tôi thực sự làm việc với bên trong của mình – chứ không phải bên ngoài.
Bắt đầu bằng sự thấu hiểu bản thân mình
Tôi đã dành thời gian để khám phá bản thân, đối mặt với những nỗi sợ, lòng tham, và các hành vi của mình.
Từ những gì đã trải qua, tôi hiểu rõ hơn về mình thực sự như thế nào. Tôi không nguyên tắc và giỏi giang như mình tưởng tượng. Trong tôi còn đầy rẫy những sợ hãi, lòng tham, và đố kỵ. Tôi cũng hiểu vì sao mà mình lại bị FOMO và thất bại như vậy. Làm sao khi hành vi bị dẫn dắt bởi những sai lầm như vậy lại có thể mang lại thành công được chứ! Tôi trở nên ý thức rõ ràng rằng nếu tôi còn bị khống chế bởi lòng tham, nỗi sợ hãi thì chắc chắn kết quả sẽ không thể tốt đẹp được.
Sau đó là thấu hiểu sự hào nhoáng của thế giới. Tôi cũng thấu hiểu hơn về cái thế giới ảo ảnh mà mọi người cho rằng tốt đẹp. Thực sự thì ngoài cái vẻ hào nhoáng giả tạo ấy, bên dưới của nó là chuỗi những sự đau khổ và lừa dối. Tôi cũng hiểu hơn vì sao mọi người lại làm như vậy, thể hiện ra như vậy.
Những người đang khoe mình có thật nhiều tiền thì thực ra đang kiếm từng đồng để trả nợ, vì một hành động sai lầm nào đó của chính họ.
Những người tỏ ra rất có kiến thức thì thực ra là mong muốn danh tiếng, bán khóa học hay đánh bóng cho một dự án nào đó.
Những người được tung hô là thiên tài trong một thời gian dài, bỗng chốc bị bắt vô tù vì lừa đảo.
Những dự án mọi người lao vào để đầu tư, hàng trăm người nổi tiếng hô hào ca ngợi thì chỉ một đêm biến mất không dấu vết với số tiền của tất cả mọi người.
Và vô số những câu chuyện khác nữa. Vẻ ngoài và thực tế khác nhau rất lớn.
Từ đó, tôi bớt những ảo tưởng về mình, bớt ảo tưởng về cái thế giới ảo ngoài kia. Tôi học tập, rèn luyện để trở nên hạnh phúc và bình an hơn trong bất cứ hoàn cảnh nào, ngay lúc này. Nếu tôi không thể tự hạnh phúc được, thì thế giới ngoài khia không bao giờ có thể mang lại hạnh phúc cho tôi. Nếu tôi không bao giờ lừa dối chính mình, thì thế giới ngoài kia không bao giờ có thể lừa dối tôi.
Tìm lại sự tự tin vốn sẵn có bên trong
Khi lao ra bên ngoài để khẳng định mình, tôi đã thành công, cũng đã từng thất bại. Nhưng cả khi thành công và thất bại, tôi nhận ra rằng mình không thể dựa vào những thứ thay đổi nhanh chóng đó để có thể tự tin và hạnh phúc được. May mắn cho tôi lúc đó là đang thực hành tu dưỡng bản thân theo sự hướng dẫn của vị thầy tâm linh của mình, tôi luôn nhớ câu: “Sửa bên trong là con đường duy nhất tới Hạnh Phúc”.
Tôi quyết tâm quay vào bên trong, thấu hiểu bên trong chính mình, chấp nhận chính mình và sửa chữa những suy nghĩ, hành vi sai lầm của mình. Tôi tìm lại được niềm hạnh phúc vốn luôn sẵn có ở bên tôi, và sự tự tin thực sự quay trở lại. Lần này sự tự tin, vững vàng rất khác. Nó dựa trên sự hiểu biết sâu sắc về các quy luật trong cuộc sống, dựa trên những thứ không thay đổi – không thể biến mất. Mặc dù tình hình tài chính của tôi lúc đó chưa cải thiện, vẫn còn nợ nần, nhưng bên trong tôi đã tự thấy đầy đủ. Tôi có cảm giác không cần tiền nữa, bởi vì ngay lúc này đây tôi đã đầy đủ sẵn rồi.
“Giàu có không đong đếm bằng số tiền nhiều hay ít, mà bởi sự đầy đủ ở trong tâm” – Trong Suốt.
Đầy đủ bên trong, bên ngoài tự sẽ đầy đủ theo
Chính khi đó, tôi lại có sự sáng suốt và những cơ hội mới bắt đầu tới. Tôi nắm bắt từng cơ hội một với niềm vui, sự hạnh phúc và đầy đủ. Thị trường thì vẫn như vậy, vẫn hào nhoáng, vẫn kích thích và mời gọi. Mọi người xung quanh vẫn rất FOMO. Nhưng lúc này, đối với tôi thực sự đã rất khác.
Và thật kỳ diệu và biết ơn sau 1 năm, tôi đã có lại được toàn bộ số tiền đã mất và hơn thế nữa, một phần lãi không nhỏ.
Kết luận
Như vậy, liệu có cách nào để bạn không bao giờ dính phải FOMO không? Tôi nghĩ rằng, chỉ khi nào bên trong bạn thấy đầy đủ sẵn rồi thì tự bạn sẽ có câu trả lời thích đáng. Còn khi bạn thấy mình vẫn còn thiếu cái này, cần cái kia thì chắc chắn FOMO sẽ còn tìm tới bạn. Chỉ vì bạn quên mất những điều quan trọng, nên FOMO mới tìm đến bạn để nhắc nhở – như một người bạn, một người thầy. Khi đó hãy nhìn nhận FOMO như một cơ hội để bạn có thể tìm lại được sự bình an và hạnh phúc vốn sẵn nơi bạn.
